Dag 26: 01-01-12 Cuzco

Dag 26: Zondag 1 januari 2012, Cuzco
Het nieuwe jaar begint met slecht weer. Als we wakker worden tegen 09:00 uur is het zwaar bewolkt, de toppen van de bergen die rondom ons hotel liggen zijn verdwenen in grauwgrijze wolken. Als we ons ontbijt achter de kiezen hebben is het al aan het regenen bij een temperatuur van zo’n graad of twaalf. ’t Lijkt Nederland wel.
Een deel van de club is vandaag naar het schooltje van de Stichting HoPe (Holland-Peru). Deze Stichting tracht het basisonderwijs op het platteland van Peru in de buurt van Cuzco te ontwikkelen. Kartrekker hiervan is Walter Meekes (oud-Lichtenvoordenaar) die naast het runnen van een hotelletje de kartrekker van deze stichting is.
Vanwege de nachtelijke escapades die Jesse heeft uitgehaald en waar hij veel van heeft genoten, laten we dit uitstapje aan ons voorbijgaan en vertrekken rond 11:30 uur in de regen richting Cuzco.
Geen uitzichten en we moeten ons concentreren op het wegdek, wederom de honden die weer iedere 100 meter langs de weg liggen en op de meest onverwachte momenten het menig gat tellende asfalt oprennen. Hemelsbreed is de afstand zo’n 35 kilometer, maar de slingerweg door bergen is zo’n 70 kilometer. Terwijl het weer is opgeklaard arriveren we tegen 13:00 uur op de Plaza de Armes, één van de oude door de Spanjaarden aangelegde plein in Cuzco. Het plein is normaal autovrij, maar ja, de organisatie heeft weer haar best gedaan en de het heeft de burgemeester van de stad behaagd om ons met onze auto’s op het plein te mogen ontvangen. Hoofdreden hiervoor was de gift die de Stiching HoPe namens de Panamericanadeelnemers kon doen.

Cuzco telt ongeveer 300.000 inwoners. De naam van de stad is afkomstig van het Quechua-woord dat navel (van de aarde) betekent. Cuzco ligt op een hoogte van ongeveer 3360 meter.
Voordat de stad in de 16e eeuw door de Spaanse conquistadores werd veroverd, was het de hoofdstad van het Rijk van de Inca, Tahuantisuyu ("Het land van de vier windstreken") genaamd. Cuzco was van dit rijk de hoofdstad en het culturele centrum. De Inca’s gaven de stad de vorm van een poema, en ze bouwden vele tempels zoals die voor de zonnegod Inti en de maangodin Quilla. Behalve de hoofdstad was Cuzco voor de Inca’s namelijk ook een heilige stad. Zij meenden dat dit de plek was waarvan de zoon van de zon (Manco Capac) en de dochter van de maan (Mama Ocllo) na een lange zoektocht vanaf het Titicacameer (waar zij door zon en maan op de wereld waren gezet) besloten dat het vruchtbaar genoeg was om er te blijven en waar vervolgens het Rijk van de Inca geboren werd. Vanuit de steden in de omgeving kwamen er dan ook vele mensen op bedevaart. Bijgevolg had de stad een goed ontwikkeld systeem van persoonsregistratie, die het mogelijk maakte voldoende voedsel in voorraad te houden voor de bewoners en de bezoekers.
Tahuantisuyu was een sterk rijk, maar raakte aan het begin van de 16e eeuw door twisten verdeeld. De oorzaak daarvan was dat het rijk sinds 1471 onder de leiderschap van Túpac Inca Yupanqui sterk was gegroeid. Aan het einde van zijn heerschappij omvatte Tahuantisuyu een gebied dat lag tussen Quito in Ecuador en Santiago in Chili. Zijn opvolger Huayna Capac verlegde het bestuurlijke centrum vervolgens naar Quito, waardoor Cuzco in politiek opzicht inboette aan belang. Kort voor zijn dood verdeelde Huayna Cápac het rijk tussen zijn zoons Atahualpa en Huáscar. Het Noordelijke deel ging naar Atahualpa, terwijl Huáscar het Zuiden ontving. Huáscar maakte Cuzco weer tot hoofdstad van zijn deel van het gebied. Wat volgde waren jaren van rivaliteit tussen het Noorden en het Zuiden. In 1532 werd Huáscar door de Noordelijke troepen gevangengenomen, waardoor Atahualpa leider van het hele Incarijk werd.
Het leiderschap van Atahualpa duurde echter niet lang, want in 1532 nam de Spaanse veroveraar Francisco Pizarro hem gevangen. Op 15 november 1533 bereikte Pizarro vervolgens de stad Cuzco. De stad werd veroverd en geplunderd en het gebied werd gekoloniseerd. Veel van de bouwwerken die de Inca’s hadden neergezet werden door de Spanjaarden afgebroken, zodat zij hun katholieke kerken op die plaatsen konden zetten. In veel gevallen verrezen de kerken en kloosters bovenop de muren van de Inca-tempels. De nieuwe bouwstijl bleek echter niet goed bestand tegen de aardbevingen die het gebied regelmatig troffen. Vaak bleven de Inca-muren overeind staan terwijl de Spaanse bouwwerken instortten.
In 1535 probeerde Manco Capac II, een halfbroer van Huáscar, de stad op de Spanjaarden te veroveren. Met 100.000 man marcheerde hij op tegen de Spanjaarden, die de stad bijna verloren. Slechts door een gewaagde uitval en een bloedige veldslag bij Sacsayhuamán konden zij de stad behouden. Door de strijd werd Cuzco echter zwaar beschadigd.
In datzelfde jaar vestigde Pizarro het bestuurscentrum in de nieuwe stad Lima. Cuzco verloor daarmee zijn belangrijkste functie, en het werd een koloniale stad zonder belang. Een aardbeving maakte in 1650 de teruggang volledig: de stad werd wederom verwoest.
In 1911 werd niet ver van Cuzco de Inca-stad Machu Picchu ontdekt, waar we oudejaarsdag zijn geweest.. Cuzco ontwikkelde zich daardoor tot een belangrijk toeristisch centrum in Peru.
In 1950 werd een groot deel van de stad opnieuw door een aardbeving verwoest.
In 1983 werd het historisch centrum van Cuzco opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
In de stad zelf zijn (gelukkig) de meeste souvenirwinkeltjes gesloten, waarschijnlijk vanwege Nieuwjaarsdag. Naast de mooie gebouwen waardoor Cuzco wordt gekenmerkt is het bovenal een toeristisch centrum. Jammer dat zo de authenticiteit wel behoorlijk verloren gaat.

Na een bezoek aan McDonalds (2 Big Mac-menu’s) en een wandeling door het oude centrum dat in schitterende staat verkeerd stappen we na een paar uur weer in de auto richting ons hotel. Het lijkt net of we nu een andere route nemen. De gehele omgeving ademt een fantastische sfeer uit, niet alleen door de (wederom) fantastische vergezichten, maar ook omdat Nieuwjaarsdag hier kennelijk gezamenlijk wordt gevierd door zowel in de dorpjes als op het plaateland met familie en vrienden te eten, te drinken en te genieten van een vrije dag. Het weer werkt hier fantastisch aan mee. Een heel plezierige terugrit, zelfs Jesse is onder de indruk en is zelfs het grootste deel van het ritje wakker.

Morgen weer een naar verwachting zeer vermoeiende rit. Niet de lengte van 650 km in zuid-westelijke richting is hieraan debet maar met name de drukte op de weg. Het schijnt dat we erg moeten oppassen voor loslopend vee. Niet dat dat tot nu toe niet hoefde, maar met name de hoeveelheid lama’s schijnt aanzienlijk te gaan toenemen. Ook zullen we vroeg moeten vertrekken, zo rond 07:00 uur, om te voorkomen dat we erg veel last krijgen van de laagstaande zon of zelfs van de duisternis.